اقتصاد پلتفرم – ساختار جدید قدرت در دنیای دیجیتال

تغییر تعریف قدرت در دنیای مدرن
در طول تاریخ، مفهوم قدرت همواره در حال تغییر بوده است. در عصر کشاورزی، قدرت برابر بود با مالکیت زمین. در عصر صنعتی، کارخانهها و منابع فیزیکی عامل اصلی قدرت بودند. اما در دنیای دیجیتال امروز، قدرت در دست کسانی است که بیشترین داده را در اختیار دارند و میتوانند آن را به ارزش تبدیل کنند.
اینجاست که مفهوم اقتصاد پلتفرم (Platform Economy) مطرح میشود؛ مدلی که شرکتهایی مانند گوگل، آمازون، فیسبوک، اوبر و اینستاگرام از آن برای سلطه بر بازارهای جهانی استفاده کردهاند. در این مدل، دیگر تولید محصولات فیزیکی مهمترین عامل موفقیت نیست، بلکه توانایی ایجاد و مدیریت یک اکوسیستم دیجیتال که کاربران را به تعامل، تولید داده و خلق ارزش ترغیب کند، تعیینکنندهی میزان قدرت است.
اقتصاد پلتفرم چیست و چرا اهمیت دارد؟
اقتصاد پلتفرم مفهومی است که توسط جفری پارکر، مارشال فن آلستین و سانجی چوداری در کتاب Platform Revolution بهخوبی توضیح داده شده است. در این مدل، شرکتها بهجای اینکه صرفاً تولیدکنندهی کالا یا خدمات باشند، یک بستر (پلتفرم) برای ارتباط کاربران ایجاد میکنند و از تعاملات میان آنها ارزش استخراج میکنند.
برای مثال:
- اوبر (Uber) هیچ خودرویی ندارد، اما یکی از بزرگترین شرکتهای حملونقل جهان است.
- ایربیانبی (Airbnb) هیچ هتلی ندارد، اما یکی از بزرگترین ارائهدهندگان خدمات اقامتی در دنیاست.
- فیسبوک (Meta) خود محتوایی تولید نمیکند، اما میلیاردها کاربر در آن فعالیت کرده و داده تولید میکنند.
این شرکتها نه با تولید کالا، بلکه با مدیریت و پردازش دادههای کاربران سودآوری میکنند. درواقع، اطلاعات جدیدترین شکل پول است.
قدرت داده در اقتصاد پلتفرم
در دنیای دیجیتال، هر کلیک، هر جستجو و هر تعامل کاربر بهعنوان دادهای ارزشمند ذخیره و پردازش میشود. این دادهها به شرکتها کمک میکند تا رفتار کاربران را تحلیل کنند، تبلیغات هدفمند نمایش دهند و محصولات بهتری طراحی کنند.
مثال واقعی: گوگل روزانه ۸.۵ میلیارد جستجو پردازش میکند. این حجم عظیم داده، به گوگل اجازه میدهد که دقیقترین مدلهای هوش مصنوعی را برای تبلیغات، ترجمه، جستجوی صوتی و حتی پیشنهادات خرید توسعه دهد.
چگونه سازمانها میتوانند از مدل پلتفرمی استفاده کنند؟
۱. ایجاد یک اکوسیستم دیجیتال
۲. تحلیل دادهها برای بهینهسازی تصمیمات
۳. خلق ارزش از طریق تعاملات بین کاربران
منظومه: راهکاری برای استفاده از اقتصاد پلتفرم در سازمانهای بزرگ
بسیاری از سازمانها هنوز از مدلهای سنتی مدیریت استفاده میکنند. اما منظومه به سازمانها این امکان را میدهد که از یک اکوسیستم دیجیتال قدرتمند برای مدیریت اعضا، تحلیل دادهها و بهینهسازی تعاملات استفاده کنند.
منظومه راهکاری جامع برای سازمان

- 9778 248 0912
- تهران، عباس میرزا، نبش اندیشه 9، پلاک 7
- info|(at)dnacomm.ir
راهکارهای سازمانی
- اقتصاد پلتفرم
- هوش مصنوعی
- اقتصاد مفهومی
- بازاریابی محتوایی